Twee beginselen van de methode
Hoe doe je Naikan? Twee belangrijke beginselen.
Eerste beginsel:
De methode om Naikan te beoefenen is …
ZICH DRIE VRAGEN STELLEN NAAR FEITEN
IN VERBAND MET EEN BEPAALDE PERSOON
In Naikan stelt men zich drie vragen:
Eerste vraag: “Wat heeft (persoon X) voor mij gedaan?”
Tweede vraag: “Wat heb ik voor (persoon X) (terug)gedaan?”
Derde vraag: “Hoe heb ik voor (persoon X) het leven moeilijk gemaakt?”
De inhoud van de antwoorden op de drie Naikan-vragen moeten feiten zijn.
Bijvoorbeeld bij vraag 1: als moeder iets voor mij gedaan heeft, dan is dat zo gebeurd, en dat is een feit dat meetelt als een antwoord op de eerste vraag. Of ik het fijn vond of niet heeft daarbij geen belang, want het verandert niets aan de feiten. Ik vond het bijvoorbeeld niet fijn dat mijn moeder me meenam naar de tandarts, maar ze heeft het toch voor mij gedaan, en het was nodig dat dat gebeurde. Het heeft zelfs geen belang of ik denk of niet denk dat moeder dat met plezier deed of niet...
Bijvoorbeeld bij vraag 2: als ik iets voor moeder gedaan heb, dan is dat zo gebeurd, en dat telt als een feit dat een antwoord is op de tweede vraag. Het heeft geen belang of moeder het fijn vond of niet. Ze vond het bijvoorbeeld fijn dat ik voor haar bessen geplukt had. Maar ik gaf haar op een andere keer een mooie schelp die ik gevonden had, en zij vond dat maar vies. Toch is dat iets wat geldt als antwoord op de tweede vraag.
Bijvoorbeeld bij vraag 3: Als ik voor mijn moeder het leven “niet gemakkelijk gemaakt heb”, dan is dat zo gebeurd, en dat telt als een feit dat een antwoord is op de derde vraag.
Als ik snoep gestolen heb in de winkel en de winkelier ging daarover bij mijn moeder klagen, dan is dat gebeurd, en dat is een feit dat geldt als antwoord op de derde vraag.
Dat geldt ook als ik iets gedaan heb zonder de bedoeling om moeder tot last te zijn. Als ik ziek geworden ben en mijn moeder moest daardoor met mij naar de spoedafdeling van het ziekenhuis gaan in plaats van naar het geplande bezoek aan haar zus, dan is dat zo gebeurd in haar leven, en dat is dus een antwoord op de derde vraag. Het is bij deze derde vraag van belang om je in de schoenen van je moeder te plaatsen, de feiten te bezien vanuit haar ogen, en met haar beleving van de feiten mee te zijn.
Dit soort feiten in de herinnering terug tot leven laten komen is de kern van de beoefening van Naikan.
De methode zoals beschreven op de volgende bladzijde ondersteunt dit herinneringswerk.